"Технологийн онцгой байдал" хэмээх футурист нэр томъёо бидний амьдралд улам бүр орж ирж байна. Эрдэмтэд болон янз бүрийн шинжээчдийн хамгийн гутранги таамаглалаас үзэхэд 2030 оноос хойш энэ үзэл баримтлал нь бидний бодит байдлын нэг хэсэг болно. Тэгэхээр энэ нууцлаг хэллэг юу гэсэн үг вэ? Орчин үеийн олон нэвтэрхий толь бичигт технологийн өвөрмөц байдлыг технологийн дэвшил хүн төрөлхтний ойлгох боломжгүй хурд, нарийн төвөгтэй байдлыг олж авах таамаглал гэж тайлбарладаг.
Өөрөөр хэлбэл, хиймэл оюун ухаан нь ийм хөгжлийн түвшинд хүрч, тэр үед хүн "ухаалаг" цахим амьтдын аюултай өрсөлдөгч биш юмаа гэхэд шаардлагагүй, хэрэгцээгүй хүн болж хувирах болно. Арав гаруй жилийн турш ирээдүй судлаачид, шинжлэх ухааны зөгнөлт зохиолчид биднийг "машины бослого"-оор айлгасаар ирсэн. Гэвч энэ таамаглалтай асуудал шинжлэх ухааны хүрээнийхэнд нухацтай яригдаж эхэлсэн нь харьцангуй саяхан юм.
“Технологийн онцгой байдал” гэсэн нэр томъёог анх математикч, зохиолч Вернон Вингийн 1993 онд НАСА-аас зохион байгуулсан симпозиум дээр тавьсан өгүүлэлд ашигласан. Охайогийн сансар судлалын хүрээлэнтэй. Удалгүй эрдэмтний таамаглаж байсан үйл явдлууд болон түүний бодлоор энэ гараг дээрх хүний дүр төрхтэй харьцуулж болохуйц үйл явдлууд биелж эхлэв.
Технологийн онцгой шинж чанартай ийм гол, эрин үеийг харуулсан үйл явдлын анхны илрэл тийм ч удаан байсангүй. 1997 он бол хүн төрөлхтний хөгжил, хүмүүсийн ухамсарт эргэлтийн үе байлаа. Тэр оны тавдугаар сард IBM компанийн мэргэжилтнүүдийн бүтээсэн 250 процессороор тоноглогдсон нэг хагас тонн жинтэй электрон "мангас" Deep Blue шатрын тулаанд өнөөг хүртэл ялагдаагүй дэлхийн аварга Гарри Каспаровыг ялсан юм. Тэр үед дэлхий дахин хэзээ ч өмнөх шигээ болохгүй нь тодорхой болсон…
Хүн төрөлхтний соёл иргэншлийн түүхэн дэх магадгүй хамгийн чухал сөргөлдөөн болох энэхүү дуэлийн явц онцгой анхаарал хандуулах ёстой. Их мастер эхний тоглолтод ямар ч асуудалгүй ялалт байгууллаа. Хоёрдугаар үеийн эхэнд Каспаров цахим өрсөлдөгчөө ухаалаг урхинд оруулахыг оролдож, хоёр гар хөлөө золиослов.
Гүн Цэнхэр энэ удаад ер бусын удаан хугацааны турш (хэрэв та үүнийг ингэж нэрлэж болох юм бол) бараг дөрөвний нэг цаг бодож байсан. Хэдийгээр үүнээс өмнө би шийдвэр гаргахад гурван минутаас илүүгүй зарцуулсан. Зөвхөн цаг хугацааны асуудалд бодит аюул заналхийлсэн үед л машин буцах хөдөлгөөн хийсэн. Үр дүн нь хүний оюун санааны хувьд бүрхэг байв. Машин золиослолыг хүлээж аваагүй, тэр тоглоомд хожлоо…
Дараагийн гурав тэнцээгээр өндөрлөв. Гэхдээ компьютер хамгийн сүүлийн тоглолтонд гялалзсан хэв маягаар ялсан биштэр хүнд ямар ч боломж үлдээхгүй. Үүнд Deep Blue зүгээр л агуу их мастерыг ялсан. Тиймээс хүн төрөлхтөн оюун ухаанаараа хүнээс давсан шинэ үеийн электрон машинуудын талаар олж мэдсэн. Мөн тэд үнэхээр гайхалтай сурах чадвартай.
Орчин үеийн машинууд улам бүр урагшиллаа. Мэдрэл судлаачид хүний тархины тооцоолох хүчин чадал нь секундэд зуун их наяд орчим үйлдэл хийдэг гэж мэдэгджээ. Дундаж хүний ухамсартай санах ой ердөө 2.5 гигабайт байдаг. Мөн өнөөгийн суперкомпьютеруудын ажиллах хурд нь 115 их наяд хурд юм. Хадгалах төхөөрөмжийн хэмжээсийн хувьд та өргөтгөх боломжгүй. Үүний зэрэгцээ тэд ядаргаа, эрүүл мэнд муу, эргэлзээ, эргэлзээ, хүний бусад сул талуудыг мэддэггүй. Тиймээс технологийн өвөрмөц байдал зайлшгүй гэж ирээдүй судлаачид үздэг.
Мэдээж орчин үеийн биотехнологи нь хүн төрөлхтөнд байгалийн оюуны чадварыг сайжруулах арга хэрэгслээр хангах бүрэн боломжтой юм. Энэ нь ухамсрын өвөрмөц байдал гэх мэт үзэгдлийг бий болгоход хүргэнэ. Энэ тохиолдолд тухайн хүн машин-хүний интерфейсийн нэг хэсэг болох эрсдэлтэй байдаг. Дараа нь социологийн зарчим, зан үйлийн хэвшмэл хэм хэмжээнд үндэслэн манай соёл иргэншлийн цаашдын хөгжлийг урьдчилан таамаглах боломжгүй болно. Уламжлалт утгаараа нөхцөл байдал хүний хяналтаас гарна.
